Chief Minister Fellowship : महाराष्ट्र शासनाकडून राज्यातील गुणवंत, हुशार आणि समाजकार्याची आवड असलेल्या तरुणांसाठी “मुख्यमंत्री फेलोशिप 2025” (CM Fellowship) या नावाने एक जबरदस्त संधी जाहीर करण्यात आली आहे. या फेलोशिपद्वारे निवड झालेल्या 60 फेलोंना शासनाच्या विविध विभागांमध्ये काम करण्याची संधी दिली जाणार आहे. हे एक प्रीमियम व्यावसायिक अनुभव आणि शैक्षणिक विकासाचे व्यासपीठ आहे, जे आपल्याला सार्वजनिक धोरणांबाबत आणि प्रशासन प्रक्रियेबाबत सखोल ज्ञान देते.
Chief Minister Fellowship काय आहे ?
Chief Minister Fellowship महाराष्ट्र शासनाने राज्यातील तरुणांमध्ये सार्वजनिक प्रशासनाची गोडी निर्माण व्हावी, त्यांना धोरण निर्मिती व अंमलबजावणीत सक्रिय सहभागी होता यावे, यासाठी ‘मुख्यमंत्री फेलोशिप 2025’ हा उपक्रम पुन्हा एकदा राबवण्याचा निर्णय घेतला आहे. या फेलोशिपच्या माध्यमातून निवड झालेल्या तरुणांना शासनाच्या विविध विभागांमध्ये काम करण्याची संधी मिळणार आहे. त्यांच्या ज्ञानाचा आणि अनुभवाचा फायदा शासनाला होणार असून त्याचवेळी या तरुणांचे व्यक्तिमत्त्व अधिक सक्षम होणार आहे. ही फेलोशिप ही केवळ एक प्रशिक्षण योजना नसून शासन आणि तरुण यांच्यातील दुवा निर्माण करणारा एक महत्त्वाचा उपक्रम आहे.
मुख्यमंत्री फेलोशिप 2025 साठी एकूण जागा व कालावधी
मुख्यमंत्री फेलोशिप 2025 या योजनेअंतर्गत एकूण 60 फेलोंची निवड केली जाणार आहे. यामध्ये 1/3 जागा महिलांसाठी राखीव ठेवण्यात आल्या आहेत. या फेलोंची नेमणूक 12 महिन्यांच्या कालावधीसाठी असणार असून, हा कालावधी वाढवला जाणार नाही. फेलोंना राज्याच्या विविध जिल्ह्यांमध्ये नियुक्त करून तेथील प्रशासनासोबत काम करण्याची संधी दिली जाणार आहे. प्रत्येक फेलोला एक जिल्हाधिकारी किंवा जिल्हा परिषदेच्या कार्यकारी अधिकाऱ्याच्या अधिपत्याखाली काम दिलं जाईल. त्यामुळे या फेलोंना स्थानिक पातळीवर थेट काम करत समाजाच्या गरजा समजून घेता येतील.
Chief Minister Fellowship साठी मानधन व फायदे
या फेलोशिपमध्ये सहभागी होणाऱ्या तरुणांसाठी शासन दरमहा रु. 56,100/- चे मानधन आणि रु. 5,400/- निवास भत्ता म्हणजेच एकूण रु. 61,500/- इतकी रक्कम देणार आहे. ही रक्कम विद्यार्थीवृत्तीच्या स्वरूपात मिळणार असून, फेलोंना कोणतेही अतिरिक्त भत्ते किंवा सेवा लाभ दिले जाणार नाहीत. यामध्ये महागाई भत्ता, वैद्यकीय सुविधा किंवा इतर कोणतेही सरकारी सेवेसारखे फायदे लागू होणार नाहीत. ही संधी पूर्णतः शैक्षणिक, व्यावसायिक व सामाजिक दृष्टिकोनातून दिली जाते.
मुख्यमंत्री फेलोशिप 2025 साठी काय आहेत निकष ?
या योजनेत सहभागी होण्यासाठी उमेदवाराचे वय अर्ज करण्याच्या शेवटच्या तारखेला किमान 21 वर्षे आणि कमाल 26 वर्षे असणे आवश्यक आहे. उमेदवार भारतीय नागरिक असावा आणि मराठी भाषा लिहिता, वाचता व बोलता यावी. त्याचप्रमाणे इंग्रजी व हिंदी भाषेचेही पुरेसे ज्ञान असणे आवश्यक आहे. संगणक व इंटरनेट वापराचे मूलभूत ज्ञान असावे. शैक्षणिक पात्रता म्हणून कोणत्याही शाखेतील पदवी किमान 60 टक्के गुणांसह आवश्यक आहे. याशिवाय उमेदवाराकडे किमान 1 वर्षाचा कामाचा अनुभव असणे गरजेचे आहे. या अनुभवामध्ये फुल टाईम नोकरी, इंटर्नशिप, आर्टिकलशिप किंवा स्वतःचा व्यवसाय यांचा समावेश करता येतो.
अर्ज करण्यासाठी काय आहे प्रक्रिया ?
मुख्यमंत्री फेलोशिपसाठी अर्ज करण्याची प्रक्रिया पूर्णतः ऑनलाइन आहे. उमेदवारांना mahades.maharashtra.gov.in या अधिकृत संकेतस्थळावर जाऊन अर्ज करावा लागेल. अर्ज करताना आवश्यक कागदपत्रे जसे की आधार कार्ड, शैक्षणिक प्रमाणपत्रे, अनुभव प्रमाणपत्रे आणि ओळखपत्र अपलोड करणे आवश्यक आहे. अर्ज प्रक्रिया पूर्ण करताना प्रत्येक उमेदवाराला रु. 500/- इतके अर्ज शुल्क भरावे लागेल. अर्ज केल्यानंतर उमेदवारांची निवड एकूण तीन टप्प्यांमध्ये केली जाईल.
अभ्यासक्रम आणि परीक्षा !
निवड प्रक्रियेतील पहिला टप्पा म्हणजे ऑनलाइन वस्तुनिष्ठ चाचणी (Objective Test) असेल. या परीक्षेमध्ये उत्तीर्ण झालेल्या जास्त गुण मिळवणाऱ्या 210 उमेदवारांना दुसऱ्या टप्प्यात म्हणजेच निबंध लेखनासाठी आमंत्रित करण्यात येईल. हे निबंध संबंधित विषयांवर ऑनलाईन स्वरूपात लिहिणे आवश्यक आहे. तिसरा टप्पा म्हणजे मुंबई येथे प्रत्यक्ष मुलाखत. या मुलाखतीमध्ये उमेदवाराचे सार्वजनिक कार्यामधील बांधिलकी, सामाजिक जाण, सकारात्मक दृष्टिकोन, संघभावना, अनुभव आणि कार्यक्षमतेचा सखोल आढावा घेतला जाईल.
या तीनही टप्प्यांसाठी गुणांचे प्रमाण पुढीलप्रमाणे आहे – ऑनलाइन परीक्षा 30 गुण, निबंध लेखन 20 गुण आणि मुलाखत 50 गुण. यामधून अंतिम 60 उमेदवारांची निवड केली जाईल. दोन उमेदवारांना समान गुण मिळाल्यास, महाराष्ट्राचा अधिवासी असलेल्या उमेदवाराला प्राधान्य दिले जाईल. निवड झाल्यानंतर फेलोंना त्यांचे नियुक्ती पत्र दिले जाईल आणि 12 महिन्यांचा कार्यकाल सुरु होईल. या कार्यकाळात फेलोंनी नियमितरित्या कार्यालयात उपस्थित राहून दिलेले काम पूर्ण करणे बंधनकारक असेल.
मुख्यमंत्री फेलोशिपचा एक खास भाग म्हणजे आयआयटी मुंबईच्या सहकार्याने राबविण्यात येणारा “सार्वजनिक धोरण” विषयातील पदव्युत्तर प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम. या अभ्यासक्रमाद्वारे फेलोंना शासकीय धोरणांच्या निर्मिती, अंमलबजावणी आणि मूल्यांकन याबाबत सखोल माहिती मिळते. या अभ्यासक्रमामध्ये सुरुवातीचे दोन आठवडे, सहा महिन्यांनंतर एक आठवडा आणि शेवटी एक आठवडा आयआयटी मुंबई येथे ऑफलाइन प्रशिक्षण घेतले जाईल. याव्यतिरिक्त ऑनलाईन सत्रांद्वारेही वेगवेगळ्या तज्ज्ञांचे मार्गदर्शन मिळणार आहे.
या फेलोशिपसाठी अर्ज करणाऱ्या उमेदवारांनी लक्षात ठेवावे की, ही योजना तात्पुरत्या स्वरूपाची असून, या योजनेत सहभागी झाल्यामुळे कोणतीही कायमची सरकारी नोकरी मिळण्याची हमी दिली जाणार नाही. तसेच, फेलोशिप दरम्यान इतर नोकरी किंवा शिक्षण सुरू ठेवणे शक्य नाही. या योजनेत फेलोने नियमित कामगिरीचा अहवाल विभागप्रमुखांना व संचालकांना सादर करणे आवश्यक आहे. तसेच, दर तीन महिन्यांनी कामगिरीचे मूल्यमापनही केले जाईल.
मुख्यमंत्री फेलोशिप ही एक अशी योजना आहे जिथे तरुणांना केवळ सरकारी कामाची झलक मिळत नाही तर त्यांना धोरणनिर्मितीचा थेट भाग होण्याची संधी दिली जाते. त्यांनी शासनाच्या विविध विभागांमध्ये काम करताना आपल्या कल्पकतेचा, संशोधन क्षमतेचा आणि नेतृत्वगुणांचा वापर करावा अशी अपेक्षा आहे. यामुळे त्यांना स्वतःच्या क्षमता ओळखण्याची, समाजासाठी योगदान देण्याची आणि भविष्यातील करिअरसाठी योग्य दिशा मिळवण्याची संधी मिळते.
या फेलोशिपसाठी तयारी करत असताना उमेदवारांनी आपल्या ज्ञानात वाढ करावी, सार्वजनिक धोरणांबाबत समज वाढवावी आणि समाजातील समस्यांचे मुळात जाऊन उपाययोजना सुचवण्याची तयारी ठेवावी. या एक वर्षाच्या काळात मिळणारा अनुभव त्यांना आयुष्यभर उपयोगी पडेल, हे निश्चित.
📋 मूलभूत माहिती :
| घटक | माहिती |
|---|---|
| योजना नाव | मुख्यमंत्री फेलोशिप 2025 |
| एकूण फेलोज | 60 |
| कालावधी | 12 महिने |
| मासिक मानधन | ₹56,100/- + ₹5,400/- निवास भत्ता = ₹61,500/- |
| वयोमर्यादा | 21 ते 26 वर्षे |
| शैक्षणिक पात्रता | कोणत्याही शाखेतील पदवी (किमान 60% गुणांसह) |
| अनुभव | किमान 1 वर्षाचा अनुभव |
| अर्ज फी | ₹500/- |
| अर्ज पद्धत | ऑनलाइन (mahades.maharashtra.gov.in) |
| शेवटची तारीख | लवकरच जाहीर होईल (अधिकृत संकेतस्थळावर पाहावे) |
✨ योजना वैशिष्ट्ये:
- शासनासोबत थेट काम करण्याची संधी
निवड झालेल्या फेलोंना जिल्हाधिकारी, कार्यकारी अधिकारी यांच्यासोबत थेट काम करता येईल. - IIT Mumbai सह प्रशिक्षण
फेलोशिपचा भाग म्हणून आयआयटी मुंबईमार्फत “सार्वजनिक धोरण” विषयात पदव्युत्तर प्रमाणपत्र अभ्यासक्रम दिला जाईल. - मानधन व फायदे
दरमहा ₹61,500 चे आर्थिक सहाय्य मिळेल, ज्यात मानधन व निवास भत्ता यांचा समावेश आहे. - सामाजिक बदल घडवण्याची संधी
शासनाच्या विविध योजनांच्या अंमलबजावणीत सहभागी होण्याची संधी.
✅ पात्रता अटी:
- भारताचा नागरिक असावा.
- कोणत्याही शाखेतील पदवी किमान 60% गुणांसह आवश्यक.
- किमान 1 वर्षाचा पूर्णवेळ अनुभव अनिवार्य. (स्वयंरोजगार, इंटर्नशिप ग्राह्य धरली जाईल)
- मराठी भाषेतील प्रावीण्य आवश्यक; हिंदी व इंग्रजीचे सामान्य ज्ञान आवश्यक.
- संगणक आणि इंटरनेट वापराचे ज्ञान आवश्यक.
- वयोमर्यादा: 21 ते 26 वर्षे.
💰 मानधन व फायदे:
| भत्ता प्रकार | रक्कम |
|---|---|
| मासिक मानधन | ₹56,100/- |
| निवास भत्ता | ₹5,400/- |
| एकूण | ₹61,500/- |
📅 महत्वाच्या तारखा:
| क्र. | तपशील | दिनांक |
|---|---|---|
| 1 | अर्ज सुरू होण्याची तारीख | लवकरच जाहीर होईल |
| 2 | अर्ज करण्याची अंतिम तारीख | अधिकृत संकेतस्थळावर जाहीर |
| 3 | ऑनलाइन परीक्षा | नंतर कळवले जाईल |
| 4 | निबंध लेखन व मुलाखत | पात्र उमेदवारांना कळवले जाईल |
🧾 निवड प्रक्रिया:
- ऑनलाईन अर्ज व फी भरणे
- ऑनलाईन वस्तुनिष्ठ परीक्षा (Objective Test)
- निबंध लेखन – निवडलेल्या विषयांवर
- मुलाखत (Interview) – सामाजिक बांधिलकी, दृष्टिकोन, अनुभव तपासला जाईल.
- एकूण गुण विभाजन:
- ऑनलाईन परीक्षा: 30 गुण
- निबंध: 20 गुण
- मुलाखत: 50 गुण
📌 अर्ज प्रक्रिया:
- अधिकृत संकेतस्थळावर (mahades.maharashtra.gov.in) लॉगिन करणे.
- ऑनलाइन अर्ज भरावा.
- आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करावी.
- ₹500/- परीक्षा शुल्क भरावे.
- ऑनलाईन टेस्ट व पुढील टप्प्यांची तयारी ठेवावी.
🔗 महत्वाच्या लिंक:
🧩 आरक्षण माहिती:
- एकूण 60 जागांपैकी 1/3 जागा महिला फेलोंसाठी आरक्षित.
- महिला उमेदवार अनुपलब्ध असल्यास पुरुष उमेदवारांना संधी दिली जाईल.
⚠️ महत्वाच्या टिपा:
- पूर्वी या फेलोशिपमध्ये सहभागी झालेले उमेदवार पात्र ठरणार नाहीत.
- फेलोशिप ही तात्पुरती आहे; सरकारी नोकरीची हमी नाही.
- फेलोशिपच्या कालावधीत इतर नोकरी, व्यवसाय करता येणार नाही.
- अर्ज करताना आधार कार्ड व इतर ओळखपत्र आवश्यक.
- फेलोंना दरमहा प्रगती अहवाल सादर करणे बंधनकारक आहे.
मुख्यमंत्री फेलोशिप 2025 ही फक्त एक नोकरी नाही, तर ती एक अनुभवसंपन्न प्रवास आहे जिथे तुम्ही राज्याच्या विकासप्रक्रियेत सक्रिय योगदान देऊ शकता. तरुणांनी या संधीचा नक्की लाभ घ्यावा आणि स्वतःच्या भविष्याला एक नवी दिशा द्यावी. फेलोशिपसाठी तयारी करताना आत्मविश्वास, समाजसेवेची आवड आणि प्रशासन समजून घेण्याची जिज्ञासा ठेवा!
🖊️ लेखन: BharatiGuide.com
📢 वाचकांनो, पोस्ट आवडली तर शेअर करायला विसरू नका!
आमचे इतर लेख वाचण्यासाठी Dot Marathi इथे क्लिक करा !!